Ο ελεύθερος χρόνος στους εφήβους είναι σημαντικότατος και φυσικά απαραίτητος, για την ανάπτυξη των δεξιοτήτων τους, τη διαμόρφωση της ταυτότητος τους, την ψυχική και σωματική ανάπτυξη και υγεία.
Τον ελεύθερό χρόνο τους,οι έφηβοι τον αφιερώνουν σε 2 κατηγορίες δραστηριοτήτων. Η πρώτη αφορά τις αθλητικές δραστηριότητες,όπου απαιτείται φυσική άσκηση (ποδόσφαιρο, μπάσκετ,ποδήλατο, χορός κ.α.), ενώ την δεύτερη την αποτελούν οι καθιστικές δραστηριότητες (ηλεκτρονικός υπολογιστής, ηλεκτρονικά παιχνίδια, τηλεόραση, βιβλία κ.α).
Τελευταία όμως απασχολεί τους επιστήμονες το γεγονός ότι οι έφηβοι πλέον ασχολούνται περισσότερο με καθιστικές δραστηριότητες παρά με φυσικές, με αποτέλεσμα αυτό να έχει επιπτώσεις στην υγεία τους.
Το γνωστό μας αρχαίο ρητό ‘’νους υγιής εν σώματι υγιεί’’ αποδεικνύεται και επιστημονικά καθώς αποτελέσματα ερευνών έδειξαν πως οι έφηβοι που ασκούνται σωματικά για 60 λεπτά ημερησίως, έχουν καλύτερη φυσική και ψυχική κατάσταση, σχολική επίδοση, αλλά και αυτοεκτίμηση και είναι πιο κοινωνικοί σε αντίθεση με τους εφήβους που ασχολούνται περισσότερο με καθιστικές δραστηριότητες. Επίσης, στους εφήβους που δεν αθλούνται, παρατηρείται αύξηση βάρους, παχυσαρκία, είναι επιρρεπείς στο κάπνισμα και στο αλκοόλ και γενικά παρουσιάζουν βίαιη συμπεριφορά, άρα δεν διαθέτουν ομαλή ψυχική κατάσταση.
Σύμφωνα με άλλες επιστημονικές έρευνες οι απαντήσεις των μαθητών έδειξαν πως οι εξωσχολικές δραστηριότητες που αποτελούν ένα σημαντικό κομμάτι της ζωής τους είναι η χρήση ηλεκτρονικού υπολογιστή και η ακρόαση μουσικής, που είναι οι δημοφιλέστερες ασχολίες ανεξαρτήτως φύλου και ηλικίας. Σε σύγκριση με τα αγόρια, τα κορίτσια, αν εξαιρέσουμε τις αθλητικές δραστηριότητες και τη χρήση του ηλεκτρονικού υπολογιστή, ενδιαφέρονται περισσότερο για την ζωγραφική, το χορό και τη φωτογραφία. Επίσης το ποσοστό των κοριτσιών είναι το διπλάσιο απ’ το ποσοστό των αγοριών που διαβάζουν εξωσχολικά βιβλία. Οι αθλητικές δραστηριότητες αποτελούν πάντως μια απ’ τις δημοφιλέστερες ασχολίες των εφήβων στον ελεύθερο τους χρόνο.
Το 1/5 των μαθητών καθημερινά ασχολείται με τον οργανωμένο αθλητισμό, τα 2/5 παρακολουθούν καθημερινά 3 ώρες dvd. Διαχρονικά μετά από μια σημαντική αύξηση που παρατηρήθηκε το 2010 υπάρχει μείωση στο ποσοστό των μαθητών που παρακολουθούν τηλεόραση. Αξίζει να σημειωθεί πως η πλειονότητα των εφήβων ανεξαρτήτου φύλου και ηλικίας, ακούν καθημερινά την αγαπημένη τους μουσική, μαθαίνουν κάποιο μουσικό όργανο, συμμετέχουν σε κάποια χορωδία ή σε κάποιο μουσικό σχήμα. Είναι σημαντικό εάν οι γονείς δεν μπορούν να αφιερώνουν χρόνο σε κοινές δραστηριότητες με τα παιδιά τους, τουλάχιστον να στηρίζουν τη συμμετοχή τους σε ασχολίες που συνδέονται με σωματική άσκηση (αθλητικές ομάδες, τρέξιμο ).
Το ποσοστό των μαθητών ηλικίας 11-15 ετών που παρακολουθούν τηλεόραση για τουλάχιστον 3 ώρες ημερησίως έχει διπλασιαστεί, όπως και αριθμός εκείνων που αφιερώνουν υπερβολικά πολύ χρόνο μπροστά σε μια οθόνη ηλεκτρονικού υπολογιστή. Το φαινόμενο αυτό δεν παρατηρείται μόνο στη χώρα μας αλλά και διεθνώς ιδιαίτερα στα αγόρια και στις μεγαλύτερες ηλικίες.
Εν κατακλείδι, παρατηρείται ότι οι έφηβοι επιλέγουν να αξιοποιήσουν τον ελεύθερο τους χρόνο, μπροστά από μια οθόνη και γενικά μπροστά από διάφορες ηλεκτρονικές συσκευές, παρά σε αθλητικές δραστηριότητες. Σημαντικές είναι -οι παρεμβάσεις ζωής- όπως θα λέγαμε, που ακολουθεί ο μέσος έφηβος στην χώρα μας αλλά και παγκοσμίως, που υλοποιούνται στο σχολείο και οι οποίες περιλαμβάνουν ενημερωτικά προγράμματα, συχνές δραστηριότητες στα διαλείμματα και συμμετοχή όλης της οικογένειας και έχουν αποδειχθεί από σχετικές μελέτες ότι έχουν ιδιαίτερα ευνοϊκά αποτελέσματα για την προστασία και την προαγωγή της υγείας των εφήβων.
Απαντήστε στο παρακάτω ερωτηματολόγιο για να δούμε πως χρησιμοποιείτε τον ελεύθερο χρόνο σας;;
Ιωάννης Μαντασάς
πηγή: ΕΠΙΨΥ
